พัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ (EI) เพื่อความสุขและความสำเร็จ

เคยสงสัยกันบ้างไหมคะว่า ทำไมเราไม่ค่อยมีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิตแบบที่ควรจะเป็น? แล้วอะไรที่เป็นสิ่งสำคัญในการที่จะช่วยให้เรามีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิตมากขึ้น? จากการที่จีต้องเจ็บป่วยด้วยโรคซึมเศร้า ซึ่งเป็นโรคทางอารมณ์จนส่งผลกระทบต่อความสุขและความสำเร็จในชีวิต เรียกได้ว่าชีวิตและจิตใจพังยับเยิน แล้วจีก็ได้เรียนรู้ที่จะฝึกพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์  ซึ่งมันเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญ ที่ช่วยให้จีกลับมามีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิตได้อีกครั้ง จีนำข้อมูลดี ๆ มาฝากเพื่อน ๆ เพื่อที่จะพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ (EI) เพื่อสร้างความสุขและความสำเร็จไปด้วยกันค่ะ

ความฉลาดทางอารมณ์ Emotional Intelligence : EI   หรือที่คนไทยเรามักจะเรียกว่า EQ  ( Emotional Quotient)  คือ ความสามารถของคนในการรับรู้และตระหนักถึงสภาพอารมณ์ความรู้สึกของตัวเองและของคนอื่น สามารถแยกแยะความแตกต่างของความรู้สึกต่าง ๆ และนิยามได้อย่างถูกต้อง รวมถึงการสามารถใช้ข้อมูลเกี่ยวกับอารมณ์เพื่อเป็นหลักให้ความคิดและพฤติกรรม และปรับอารมณ์ให้เข้ากับสถานการณ์หรือเป้าหมายของตัวเองได้

EI  มีอิทธิพลต่อความสำเร็จในชีวิตของคนเรา ทั้งด้านการงาน ธุรกิจ ครอบครัว หรือการเข้าสังคมมากกว่า IQ (Intelligence Quotient) หรือความฉลาดในเชิงเชาว์ปัญญาอย่างมาก

ปัจจุบันทั้งแวดวงวิชาการและธุรกิจให้ความสนใจเรื่องการวิจัยด้านความฉลาดทางอารมณ์ หรือ EI  กันมาก ซึ่งมีการศึกษาจำนวนมหาศาลที่พิสูจน์แล้วว่าคนที่มี  EI สูงจะพัฒนาความสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด การเข้าสังคม รวมถึงการทำงานที่สามารถใช้ประกอบกับการพัฒนาภาวะผู้นำ การพัฒนาวุฒิภาวะอารมณ์ทีมงาน ความพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลง รวมไปถึงการสรรหาคัดเลือกทีมงาน

Emotional Intelligence Model

โมเดลความฉลาดทางอารมณ์นี้ พัฒนามาจาก Annie Mckee ที่สอนในมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา นักเขียนที่เขียนหนังสือเรื่อง  Primal Leadership ร่วมกับ  Daniel Goleman และ Richard Boyatzis ซึ่งมีองค์ประกอบ 5  ด้าน คือ

1. การตระหนักรู้ตนเอง (Self-awareness)

• รู้เท่าทันอารมณ์ของตนเอง
• มั่นใจในตนเอง เชื่อมั่นในความสามารถ
• เห็นคุณค่าในตนเอง
• รู้จุดแข็งจุดอ่อนของตัวเอง
• ประเมินตัวเองได้ตามความเป็นจริง

2. การมองในแง่บวก (Positive Outlook)

• มองปัญหาอุปสรรคเป็นความท้าทาย
• เห็น “ข้อดี” มากกว่า “ข้อเสีย”
• มอง “โอกาส” มากกว่า “ปัญหา”
• ชื่นชมมากกว่าจับผิด
• มีความหวังกับอนาคต

3. การควบคุมตนเอง (Self-control)

• บริหารความเครียดด ความโกรธ
• การมีสติในสภาวะยุ่งเหยิงหรือกดดัน
• การควบคุมตัวเองจากสิ่งยั่วยุ
• การแสดงอารมณ์ได้เหมาะสมกับสถานการณ์
• มีความอดทน อดกลั้น

4. การปรับตัว (Adaptability)

• การยืดหยุ่น
• การปรับเปลี่ยนเป้าหมาย
• การปรับเปลี่ยนลำดับความสำคัญ
• ปรับตัวได้เมื่อเจอกับการเปลี่ยนแปลง

5. การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น (Empathy)

• การเข้าใจความรู้สึกของผู้คน
• รับฟังคนอื่น
• ทำความเข้าใจว่าทำไมผู้คนถึงแสดงออกแบบนั้น
• เข้าใจมุมมองที่แตกต่าง
• เข้าใจความหลากหลายของคน

จากข้อมูล การพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ (EI) เพื่อความสุขและความสำเร็จ ที่จีนำมาฝากเพื่อน ๆ นี้ จีคิดว่าเพื่อน ๆ คงจะได้รับความรู้ความเข้าใจและสำรวจตัวเราเองแล้วว่า เรามีความฉลาดทางอารมณ์มากน้อยแค่ไหน หากใครยังไม่แน่ใจลองทำ แบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ นี้ดูนะคะ

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม>>> จิตวิทยาการตอบสนอง เพื่อเข้าใจตนเองและผู้อื่น

ที่มา : istrong.co, IQ EQ พัฒนาสติปัญญาเด็กไทย – สถาบันราชานุกูล