โรคซึมเศร้ากับ “ภาวะสิ้นยินดี” และวิธีรับมือ

อีกหนึ่งอาการและความทุกข์ทรมานในโรคซึมเศร้าที่หลายคนอาจต้องเผชิญ โดยเฉพาะหากเจ็บป่วยทางใจมานานแบบจีจนรู้สึกสิ้นหวัง ชินชากับชีวิตและสิ่งที่ต้องเผชิญ “ภาวะสิ้นยินดี” เป็นภาวะที่ทำให้จีทุกข์ทรมานที่สุดอีกช่วงเวลาหนึ่งจนทำให้จีรู้สึกท้อแท้ หดหู่ ล่องลอย ไร้ความรู้สึกใด ๆ มันทรมานจนยากจะอธิบายเพราะมันเหมือนเป็นความรู้สึกว่างเปล่าที่แทบจะสัมผัสความรู้สึกอะไรไม่ได้เลยทั้ง ๆ ที่จริง ๆ แล้วเราควรจะรู้สึกอะไรบ้าง จีคิดว่าผู้ป่วยโรคซึมเศร้าหลายคนอาจจะยังไม่เข้าใจกับภาวะนี้ จีจึงขอแชร์ประสบการณ์โรคซึมเศร้ากับ “ภาวะสิ้นยินดี” และวิธีรับมือที่จะเป็นประโยชน์กับเพื่อน ๆ ค่ะ

“ภาวะสิ้นยินดี หรือ แอนฮีโดเนีย (ANHEDONIA) เป็นอาการไม่ยินดียินร้าย ไม่สนุก หรือไม่อยากทำสิ่งที่เคยรู้สึกว่าเคยสนุกและอยากทำ”

จากหนังสือเรื่องเล่าจากยอดภูเขาน้ำแข็งของดาวเดียวดาย ได้เล่าให้ฟังว่า Anhedonia หรือ ภาวะสิ้นยินดี นั้น หมอวินิจฉัยจากพฤติกรรม อารมณ์ ความรู้สึกในช่วงสองสัปดาห์ที่ผ่านมา เธอบอกหมอว่าอยากให้ตัวเองกลับไปเป็นแบบเดิม มีความหวัง มีเป้าหมายในชีวิตหรืออยากทำอะไรบ้าง แต่ตอนนี้เธอรู้สึกว่าไม่อยากทำอะไรเลย

เธอเล่าอีกว่า อาการความรู้สึกแบบนี้ ทำให้เธอนึกถึงหลายปีก่อน มีเพื่อนคนหนึ่งทักว่า เธอเปลี่ยนไปมาก เปลี่ยนเป็นคนไม่ยินดียินร้าย ไม่รู้ร้อนรู้หนาว ไม่มีความรู้สึกกับอะไร ทั้งที่เธอเอง ก็ไม่ได้เล่าเหตุการณ์ที่ตัวเองประสบมา และไม่เคยเล่าว่ากำลังเป็นโรคซึมเศร้าให้เพื่อนฟังมาก่อน

น่าตกใจกว่านั้น คือ เพื่อนบอกว่าเขาเห็นความเปลี่ยนแปลงจากแววตา  จากแววตาอยากรู้อยากเห็น กระตือรือร้น ไฮเปอร์ กลายเป็นแววตาแห้งๆ นิ่งๆ เฉยๆ ไร้อารมณ์ ซึ่งคุณหมอบอกว่า ภาวะสิ้นยินดี  นี้มันฉายออกมา ทางแววตาของเธอจริง หมอเองก็เห็นแบบนั้น ซึ่งก็ต้องใช้เวลาในการเยียวยา

“ภาวะสิ้นยินดี” เป็นคำที่ฟังแล้วเรียกอารมณ์หดหู่ได้อย่างยอดเยี่ยม ผู้ป่วยบางคนเกลียดอาการนี้มากเพราะมันแย่กว่าอาการเศร้าเสียอีกเป็นอาการมึน ๆ อ้ำ ๆ อึ้ง ๆ แบบไม่รู้จะเล่าอะไร จะคุยอะไร นึกอะไรไม่ออก เป็น “ภาวะไร้ความรู้สึก”  ถ้าต้องมีอาการแบบนี้ บางคนเลือกให้เศร้าไปเลยดีกว่า อย่างน้อยก็ยังมีความรู้สึก มีอารมณ์ให้สัมผัสได้

จีเองรู้สึกทุกข์ทรมานใจและกดดันตัวเองเป็นอย่างมาก เพราะลึก ๆ ภายในใจ จีอยากให้ตัวเองกลับไปเป็นเหมือนเดิม เป็นคนเดิมที่เคยมีความสุข สนุกสนานและทำอะไรดี ๆ ได้เหมือนเดิม แต่เมื่อต้องเผชิญกับภาวะสิ้นยินดีนี้ มันทำให้จีไม่สามารถรับรู้ถึงความรู้สึกแบบเดิมได้เลย

หลาย ๆ ครั้งที่จีรู้สึกถึงความว่างเปล่า ล่องลอย เคว้งคว้างในชีวิต แต่เมื่อได้เรียนรู้ที่จะทำความเข้าใจกับมัน พยายามสร้างความหวัง และกำลังใจให้ตัวเองว่าสักวันหนึ่ง เราจะกลับไปเป็นคนเดิมและทำอะไร ๆ เหมือนเดิมได้ มันก็ทำให้จียอมรับและเรียนรู้ที่จะอยู่กับมันอย่างเข้าใจ เพื่อหาวิธีที่จะก้าวข้ามภาวะนี้ไปได้

วิธีรับมือโรคซึมเศร้ากับภาวะสิ้นยินดี

1. ทำความเข้าใจกับภาวะสิ้นยินดีและเรียนรู้ที่จะเปิดใจยอมรับว่ามันเป็นเพียงแค่ภาวะหนึ่งที่อาจเกิดขึ้นได้กับผู้ป่วยโรคซึมเศร้า
2. ฝึกให้สร้างความหวังและกำลังใจให้กับตัวเราเองว่าเราแค่ป่วยและมีภาวะสิ้นยินดีแค่ช่วงเวลานี้ ไม่ได้มีมันไปตลอดชีวิต
3. ฝึกสติรับรู้และอยู่กับมันอย่างเข้าใจ เพื่อลดความต่อต้าน ผลักไส แล้วค่อย ๆ กลับไปทำกิจกรรมหรือสิ่งที่ตัวเองเคยชอบทำ โดยเริ่มจากการตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ในแต่ละวันก่อน เมื่อเราทำได้บ้างแล้วเราจะมีกำลังใจทำต่อไปเอง
4. คุยกับคนที่เข้าใจและทำกิจกรรมที่ช่วยให้เราได้เคลื่อนไหวร่างกายหรือเป็นกิจกรรมที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติร่วมกับคนในครอบครัวหรือคนที่เข้าใจ เพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นภายในใจจะช่วยให้เราสามารถรับรู้ความรู้สึกดี ๆ ได้มากขึ้น
5. หากพยายามทำด้วยตัวเองแล้วไม่สามารถทำได้ ควรปรึกษาจิตแพทย์ที่รักษาเราหรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอคำแนะนำหรือความช่วยเหลือ

หากใครที่กำลังเผชิญกับ “โรคซึมเศร้าและภาวะสิ้นยินดี” ลองให้เวลาตัวเองได้เรียนรู้ที่จะยอมรับ ฝึกสร้างความหวังและกำลังใจด้วยการค่อย ๆ พาตัวเองให้กลับไปทำอะไรที่เราชอบทำ เริ่มจากการตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ให้ตัวเองได้ลงมือทำบางสิ่งบางอย่างที่เราเคยชอบทำบ้าง เมื่อเราเริ่มทำได้เราจะมีกำลังใจมากขึ้น แล้วค่อย ๆ ขยับเป้าหมายให้ใหญ่ขึ้นทีละนิด ในทีสุดเราจะรู้สึกมั่นใจและภูมิใจในตัวเอง มองเห็นคุณค่าในตัวเองมากขึ้น แล้วเราจะก้าวข้ามผ่านภาวะสิ้นยินดีนี้ไปได้ในที่สุดค่ะ

หากต้องการให้จีช่วยดูแลเพื่อเยียวยาบำบัดจิตใจในการก้าวข้ามผ่านโรคซึมเศร้าสามารถ คลิกที่ลิงก์อ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ค่ะ บริการของเรา | GMinds

Cr.Photos by Pixabay.com

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม>>> โรคซึมเศร้ากับความคิดที่วนลูป

หากต้องการพูดคุยกับจีหรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเยียวยาบำบัดโรคซึมเศร้าทางเลือก สามารถแอดไลน์เพิ่มเพื่อนได้เลยค่ะ

7 เคล็ดลับ เอาชนะโรคซึมเศร้าด้วยตัวเราเอง ศศินา แบล็ค www.mebmarket.com จีเป็นอดีตผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ที่เคยป่วยแบบไม่รู้ตัวมาก่อนและรักษาตัวมายาวนานเกือบ 10 ปี ใช้ชีวิตอย่างทุกข์ทรมานกับความเจ็บป่วยทางใจ และไม่คิดว่าตัวเอง… Get it now