Low Self-Esteem พึงพอใจในตนเองต่ำ เสี่ยงซึมเศร้า

รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง ไม่ชอบตัวเอง มักโทษตัวเองหรือตำหนิตัวเองอยู่เสมอ มาเช็คตัวเองกันว่าเรามีความพึงพอใจในตนเองต่ำหรือเปล่า? คนที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้า มักมีความพึงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem) และคนที่มีความพีงพอใจในตนเองต่ำ ก็อาจจะมีความเสี่ยงที่อาจจะป่วยเป็นโรคซึมเศร้า ได้เช่นกัน จีนำข้อมูลความรู้ดี ๆ มาฝากเพื่อน ๆ เพื่อเช็คตัวเองกัน

ความพึงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem) คือ การรู้สึกไม่ดีกับตัวเองหรือไม่ชอบตัวเอง ขาดความภูมิใจ ความเชื่อมั่นและศรัทธาในตนเอง หรือมองไม่เห็นคุณค่าในตนเองอย่างที่ควรจะเป็น

ลักษณะของคนที่มีความพึงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem)

คนที่มีลักษณะมีความพึงพอใจในตนเองต่ำนั้น จะรู้สึกอ่อนไหวง่าย ไวต่อคำวิพากษ์วิจารณ์ของผู้อื่น และมักจะโทษตัวเอง จิตตกง่าย เศร้า เสียใจได้ง่าย เรียกได้ว่ามีความอ่อนไหวทางอารมณ์ แม้ได้รับการกระทบกระทั่งเพียงเล็กน้อย กลัวการเข้าสังคม กลัวความผิดพลาด เอาใจคนอื่นมากเกินไป ไม่กล้าปฏิเสธ หรือไม่กล้าบอกความต้องการของตนเองตรง ๆ เพราะกลัวคนอื่นไม่รัก หรือไม่เป็นที่ยอมรับในสังคม ซึ่งลักษณะเหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่ง เพื่อน ๆ สามารถเข้าไปเช็คตัวเองและอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่นีนะคะ ความพีงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem) และแนวทางการดูแลตัวเองที่ดี

สาเหตุที่ก่อให้เกิดความพึงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem)

1. มาจากความรู้สึกขาดภายในใจ เช่น รู้สึกขาดความรักความอบอุ่น เนื่องมาจากปัญหาที่เกิดจากการเลี้ยงดูในวัยเด็ก ที่อาจจะเกิดจากพ่อแม่แยกทาง หรือถูกทอดทิ้ง เป็นต้น
2. มีมุมมองหรือความเชื่อเกี่ยวกับตนเองที่ผิดไปจากความเป็นจริง เช่น เชื่อว่าตัวเองไม่เก่งหรือไม่ดีพอ ที่อาจเกิดจากประสบการณ์ในวัยเด็กที่อาจเกิดจากคำพูดหรือการกระทำของผู้ใหญ่ที่ทำให้เสียความมั่นใจ รู้สึกกลัว ไม่กล้าแสดงออก
3. มีความคาดหวังต่อตัวเองสูงมากเกินความเป็นจริง เมื่อทำสิ่งนั้นไม่ได้ตามที่คาดหวังเพราะกดดันตัวเองจนเกินไป จึงทำให้รู้สึกผิดหวังมากและทำให้รู้สึกไม่ดีต่อตัวเองที่ทำสิ่งที่ตั้งใจไว้ไม่สำเร็จ

แนวทางการดูแลตัวเอง เพื่อฝึกสร้างความพึงพอใจในตนเอง

1. ฝึกมีสติรู้เท่าทันความคาดหวังของตัวเอง ไม่ตัดสินหรือตำหนิตัวเองมากเกินไป
2. ฝึกที่จะรักและเมตตาต่อตัวเอง มองหาและโฟกัสด้านดีของตัวเอง โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่รู้สึกแย่กับตัวเอง เพื่อมองเห็นคุณค่าที่แท้จริงของตัวเราเอง
3. ฝึกเป็นเพื่อนที่ดีกับตัวเอง ปฏิบัติกับตัวเองเหมือนเพื่อนคนหนึ่ง ยอมรับตัวเองในแบบที่เป็นและพัฒนาจุดแข็งของตัวเอง เพื่อใช้มันรับมือกับความรู้สึกที่ไม่ดีต่อตัวเองที่เกิดขึ้น

จีเองก็เคยเป็นคนที่มี ความพีงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem) แต่ไม่รู้ตัวจนป่วยเป็นโรคซึมเศร้า และมันก็เป็นปัจจัยกระตุ้นที่สำคัญที่ทำให้อาการเราแย่ลง เพราะเมื่อป่วยเป็นโรคซึมเศร้าแล้ว มันจะยิ่งตอกย้ำให้เรารู้สึกแย่กับตัวเองมากขึ้น เนื่องจากอาการหรือความรู้สึกนึกคิดของคนเป็นโรคซึมเศร้า ส่วนใหญ่มักจะรู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า โทษตัวเอง ตำหนิตัวเอง จนอาการเราสามารถดิ่งลง มันเคยส่งผลให้จีเคยทำร้ายตัวเองและคิดฆ่าตัวตายด้วย

แต่เราสามารถที่จะรับมือและจัดการกับความรู้สึกนี้ได้ด้วยการฝึกพัฒนาตนเอง ให้มีความพึงพอใจในตนเองมากขึ้น แล้วเราจะสามารถกลับมามีความสุขกับชีวิตได้มากขึ้นค่ะ จีหวังว่าข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องความพีงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem)ที่นำมาแชร์นี้ จะช่วยให้เพื่อน ๆ ได้เข้าใจตัวเอง และสามารถที่จะพัฒนาตนเอง ให้มองเห็นคุณค่าในตนเอง ในแบบที่ควรจะเป็นและมีความสุขกับชิวิตได้มากขึ้น

หากเพื่อน ๆ พบว่าตัวเองมีความพีงพอใจในตนเองต่ำ (Low Self-Esteem) ก็ควรที่จะฝึกสร้าง Self Esteem หรือการเห็นคุณค่าในตัวเอง เพราะมันเป็นสิ่งที่สำคัญที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพโดยรวมและคุณภาพชีวิตของเราให้ดีขึ้นได้จริง ๆ นะคะ ถ้าหากไม่สามารถทำได้ด้วยตัวเองควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือคุณหมอที่รักษาเราค่ะ

ที่มา : จิตเวช รามา ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี , รายการสุขภาพจิตเพื่อชุมชน

Photos by Pexels

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม>>> แกนกลางของความซึมเศร้า